Zawarcie związku małżeńskiego, częstokroć wiąże się ze zmianą nazwiska. Co ciekawe, zmiana może dotyczyć zarówno kobiety jak i mężczyzny, wchodzących w związek małżeński. Możliwym jest, że żona przyjmie nazwisko męża, bądź to mąż przyjmie nazwisko żony. Ustawodawca dopuszcza także możliwość pozostania przy swoich dotychczasowych nazwiskach.
W następstwie rozwodu, rozwiedziona żona ma możliwość powrotu do nazwiska panieńskiego, a w przypadku męża do nazwiska kawalerskiego.
Jak wygląda procedura zmiany nazwiska po rozwodzie?
Regulację tej procedury określa art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który mówi, że w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który w skutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Procedura ta pozwala na zmianę nazwiska tylko w ściśle określonym terminie. Uprawomocnienie się orzeczenia oznacza wyrok Sądu I instancji, w sytuacji gdy żadna ze stron nie złożyła od niego apelacji do Sądu II instancji, bądź wyrok Sądu II instancji, który jest wyrokiem ostatecznym i prawomocnym z dniem jego wydania.
Do złożenia oświadczenia przez kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem musimy przedstawić dokument potwierdzający tożsamość, dowód uiszczenia opłaty skarbowej w kwocie 11 zł oraz podać informacje o miejscu, w którym sporządzono akt małżeństwa, a także datę uprawomocnienia się orzeczenia Sądu o rozwodzie.
Czy jeden z rozwiedziony małżonków może przymusić drugiego małżonka do zmiany nazwiska?
Częstokroć zdarzają się sytuację, gdy rozwiedzeni małżonkowie są ze sobą w konflikcie, w następstwie którego były małżonek, który nosi nazwisko drugiego małżonka żąda zmiany nazwiska. Polskie przepisy prawa nie przewidują możliwości nakazania zmiany nazwiska, jest to dobrowolna decyzja rozwiedzionego małżonka, który wcześniej przyjął nazwisko męża, czy żony. Wypowiedział się na ten temat Sąd Najwyższy, w postanowieniu z dnia 02.02.1978 r., sygn. akt IV CZ 11/78 wskazał iż „Były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że kodeks rodzinny i opiekuńczy takiej możliwości nie przewiduje”.
Co w sytuacji, gdy termin minie?
Jeżeli nie uda nam się dochować wskazanego wyżej, trzy miesięcznego terminu – nic straconego. Istnieje procedura zmiany nazwiska w innym trybie określonym w ustawie o zmianie imienia i nazwiska. Jednakże procedura ta nie daje 100 % pewności tak jak w przypadku art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zmiany nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów wskazanych w ustawie. Po złożeniu wniosku wszczynane jest postępowanie administracyjne, które kończy się decyzją o zmianie nazwiska (lub imienia) przez kierownika urzędu stanu cywilnego, bądź decyzją odmowną.
Autor:
Adwokat Przemysław Babiarz
