W polskim systemie prawnym funkcjonuje domniemanie polegające na uznaniu, iż ojcem dziecka jest mąż matki. W sytuacji, w której biologicznym ojcem dziecka jest inny mężczyzna, koniecznym okazać się może wytoczenie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, ponieważ wyłącznie na skutek wniesienia stosownego powództwa, wskazane wyżej domniemanie może zostać obalone.
Czym jest zaprzeczenie ojcostwa?
Instytucja zaprzeczenia ojcostwa uregulowana jest w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym, a powództwo o zaprzeczenie ojcostwa jest jedynym sposobem na obalenie domniemania prawnego, iż ojcem dziecka jest mąż jego matki, w sytuacji, w której w rzeczywistości biologicznym ojcem dziecka jest inny mężczyzna.
Warto podkreślić, iż określone na wstępie domniemanie prawne w przedmiocie wskazania prawnego ojca dziecka nie funkcjonuje w sytuacji, w której narodziny dziecka nastąpiły po upływie 300 dni od daty unieważnienia małżeństwa.
Zaprzeczenie ojcostwa to zatem udowodnienie, że osoba uznawana według prawa za ojca dziecka, w rzeczywistości nim nie jest. Dokonuje się go poprzez wytoczenie stosownego powództwa przed sądem rejonowym (odpowiedni Wydział Rodzinny i Opiekuńczy) właściwym miejscowo dla miejsca zamieszkania powoda. Należy zaznaczyć, iż to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia, iż prawny ojciec nie jest nim w rzeczywistości. W praktyce jest to możliwe przede wszystkim na podstawie testów DNA.
Kto może wystąpić z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa?
Zaprzeczenia ojcostwa może żądać:
– mąż matki dziecka;
– matka dziecka;
– dziecko po osiągnięciu pełnoletniości;
– prokurator;
W zależności od osoby, która występuje z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy przewiduje odrębne terminy do zgłoszenia takiego żądania.
W przypadku wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki dziecka, bądź matkę dziecka, maja oni na to 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieli się o narodzinach dziecka. W sytuacji, w której powództwo wytacza mężczyzna, pozwanym jest dziecko wraz z matką. Odpowiednio, gdy z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa występuje matka dziecka, pozywa ona swojego męża oraz dziecko.
W sytuacji, w której z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa występuje dziecko, ma na to 3 lata od momentu uzyskania pełnoletniości, a pozew wytaczany jest przeciwko matce oraz jej mężowi.
Powyższe terminy nie dotyczą jednakże prokuratora, który ze stosownym powództwem może wystąpić w każdym czasie, jest to jednak jego uprawnienie, nie obowiązek.
Kiedy zaprzeczenie ojcostwa jest niemożliwe?
Wystąpienie z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa nie zawsze jest możliwe. Z przedmiotowym powództwem nie można bowiem wystąpić w sytuacji, w której dziecko jest już pełnoletnie, jak również w przypadku, kiedy dziecko nie żyje. Stosowny pozew nie jest również możliwy w sytuacji, w której dziecko zostało poczęte na skutek procedury medycznej, na którą mąż matki wyraził zgodę.
Jaki jest skutek wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa?
W sytuacji wykazania przed Sądem, iż mąż matki dziecka nie jest w rzeczywistości jego biologicznym ojcem, Sąd w wyroku orzeka, iż mężczyzna nie jest ojcem dziecka, przez co jego ojciec jest nieznany. To działanie z kolei umożliwia ustalenie ojcostwa innego mężczyzny – poprzez sądowe ustalenie ojcostwa lub uznanie ojcostwa przez innego mężczyznę.
Jeżeli potrzebujecie Państwo pomocy prawnej w zakresie sprawy dotyczącej zaprzeczenia lub ustalenia ojcostwa, zapraszamy do kontaktu. Siedziba Kancelarii Adwokackiej Adwokata Przemysława Babiarza zlokalizowana jest w Bielsku-Białej przy ul. Barlickiego 2 w pobliżu galerii Sfera, zamku Sułkowskich. Natomiast posiadamy również filię w Andrychowie przy ul. Szewskiej 14 w Andrychowie. Obsługujemy również Klientów z pozostałych regionów, prowadzimy postępowania sądowe na terenie Kraju.
Apl. Adw. Justyna Lasek
17.09.2021 r.
